«ما در حال نظافت محیط زیست هستیم، چون بدون ما، شهر خیلی کثیف خواهد شد»، این کلمات را جین ماگو، یک جمعآور زباله از دارالسلام، تانزانیا، بیان میکند. این کلمات او چالشهای محیط زیستی را که بخشهای بزرگی از آفریقا با آن مواجهاند، به خوبی نشان میدهد؛ از اقیانوسهای آلوده و تهدید بطریهای پلاستیکی گرفته تا مدیریت ضعیف زبالهها. این مسائل تنها محلی نیستند، بلکه بازتابدهنده وضعیت عمومیتر و چالشهای جهانی نیز هستند.
چالش محیط زیست در آفریقا به طور فزایندهای رو به وخامت است و جین به عنوان یک جمعآور زباله نه تنها بر اهمیت کار خود تأکید میکند، بلکه نماینده صدای بسیاری از افرادی است که به طور روزانه در تلاشند تا با تلاشهای خود زندگی بهتری را برای شهروندان و محیط زیست ایجاد کنند. در بسیاری از کشورهای آفریقایی، زبالهها به یک بحران جدی تبدیل شدهاند. زبالههای پلاستیکی به ویژه تهدید بزرگی برای اکوسیستم دریایی و سلامتی انسانها به شمار میآیند.
در سالهای اخیر، با افزایش جمعیت و گسترش شهرها، میزان زباله تولیدی در قاره آفریقا به شدت افزایش یافته است. شهر دارالسلام، که یکی از بزرگترین شهرهای تانزانیا محسوب میشود، با چالشهای زیادی در زمینه مدیریت زباله مواجه است. روزانه حدود ۵۰۰۰ تن زباله در این شهر تولید میشود که بخش زیادی از آن به درستی جمعآوری و دفع نمیشود. این وضعیت باعث میشود که زبالهها در خیابانها، رودخانهها و حتی سواحل بمانند و سبب ایجاد مشکلات جدی در سلامتی عمومی و محیط زیست شوند.
یکی از مشکلات عمدهای که در دارالسلام و دیگر شهرهای آفریقایی وجود دارد، کمبود برنامههای مدیریت زباله مناسب است. بیشتر شهرها از زیرساختهای لازم برای جمعآوری، جداسازی و بازیافت زباله برخوردار نیستند. این امر نه تنها به آلودگی محیط زیست کمک میکند، بلکه موجب هدررفت منابع ارزشمند میشود. به همین دلیل، جمعآوران زباله مانند جین ماگو نقش حیاتی در بهبود شرایط محیط زیست و سلامت عمومی ایفا میکنند. آنها با جمعآوری زبالهها و بازیافت مواد قابل استفاده، به کاهش حجم زبالههای مدفون شده در زمین کمک میکنند.
همچنین، در کنار جمعآوری زبالهها، فعالیتها و کمپینهای آگاهی بخشی در مورد اهمیت کاهش مصرف پلاستیک و بازیافت زبالهها در حال افزایش هستند. در بسیاری از جوامع محلی، گروههای متعهد به حفظ محیط زیست به راهاندازی برنامههای آموزشی میپردازند که افراد را درباره تأثیرات مخرب زباله و ویژگیهای بازیافت مطلع میکند. این نوع آگاهی بخشی میتواند نقش مهمی در تغییر رفتار مردم و ایجاد نگرش مثبت نسبت به حفظ محیط زیست ایفا کند.
تجربه جین در جمعآوری زبالهها نشان میدهد که حتی کوچکترین اقدامات نیز میتوانند تأثیرات بزرگی داشته باشند. او به همراه گروهی از جمعآوران زباله، محله خود را تمیز میکنند و با هدف کاهش آلودگی و بهبود فضای عمومی تلاش میکنند. این افراد به خوبی میدانند که کار آنها تنها یک وظیفه روزمره نیست، بلکه یک مسئولیت اجتماعی و محیطی است. به عنوان مثال، جمعآوری زبالههای تجزیهپذیر و پلاستیکی به کاهش جمعیت آفات و بهبود وضعیت زیستمحیطی کمک میکند.
علاوه بر فعالیتهای فردی، سازمانهای غیرانتفاعی و دولتی نیز در حال همکاری برای بهبود وضعیت مدیریت زباله و کاهش آلودگی در کشورهای آفریقایی هستند. این همکاریها شامل تأمین منابع مالی، تجهیزات و برنامههای آموزشی میشود. همچنین، برخی از دولتها شروع به توسعه استراتژیهای جامع مدیریت زباله کردهاند که شامل کاهش، بازیافت و بازیابی زبالههای تولیدی میشود. این برنامهها به مردم کمک میکند تا از زبالههای خود به شکلی موثرتر استفاده کنند و در نتیجه آلودگی را کاهش دهند.
در نهایت، چالشهای محیط زیستی در آفریقا نه تنها به مدیریت زباله محدود نمیشوند، بلکه شامل مسائلی نظیر تغییرات اقلیمی، کمبود منابع آب و تخریب جنگلها نیز میشوند. برای مواجهه با این مسائل، ضروری است که همه افراد جامعه، از دولتها گرفته تا شهروندان عادی، با هم همکاری کنند. در جهانی که به سرعت در حال تغییر است، نقش هر فرد در حفظ و مراقبت از محیط زیست از اهمیت ویژهای برخوردار است. جین ماگو و همکارانش، به عنوان آگاهیدهندگان و مدافعان محیط زیست، نشان میدهند که تلاش برای ایجاد تغییرات مثبت در جامعه همواره ممکن است، حتی اگر این تلاشها در ابتدا به نظر کوچک بیایند.
بنابراین، بیایید به تجربه و تلاشهای این جمعآوران زباله توجه کنیم و از آنها بیاموزیم. اگر هر فردی در جامعه مسئولیتهای خود را جدی بگیرد و نسبت به محیط زیست خود آگاه باشد، قطعاً میتوانیم جهانی تمیزتر و سالمتر بسازیم.