پروتکل نیر (near protocol) نمونه‌ای از بلاک چین‌های نسل جدید مانند اتریوم و سولانا است. این پلتفرم از الگوریتم اثبات سهام (POS) بهره می‌برد، اما ویژگی منحصربه‌فرد آن، قابلیت شاردینگ است که از نوامبر ۲۰۲۱ به این پروتکل افزوده شده است. تیم توسعه‌دهنده پروتکل نیر شامل محققان و متخصصانی از شرکت‌های معتبر مانند گوگل و MemSQL است که در مسابقات برنامه‌نویسی بین‌المللی نیز دارای تجربه هستند. توکن این پروژه با نام نیر شناخته می‌شود و کاربردهای متعددی دارد:
- ذخیره‌سازی داده‌های آنچین
- پرداخت کارمزد تراکنش‌ها
- امکان رای‌گیری با توکن‌های حاکمیتی
مزایای پروتکل نیر (near protocol)
• طراحی فناوری
یکی از نقاط قوت پروتکل نیر، استفاده از فناوری پیشرفته است. این شبکه قادر است ۳۰۰۰ تراکنش در ثانیه را پردازش کند و زمان پردازش هر تراکنش در بلاک چین به حداکثر دو ثانیه می‌رسد. هزینه گس نیز حدود ۰.۰۱ دلار است. این قابلیت‌ها به لطف پروتکل شاردینگ معروف به Nightshade امکان‌پذیر شده است.
Nightshade به شبکه اجازه می‌دهد که با توجه به تقاضا، تعداد شارد‌ها را تنظیم کند و به این ترتیب، در مواقع افزایش ترافیک، به راحتی به کاربران خدمات ارائه دهد. در حالی که برخی بلاک چین‌های دیگر نیز پتانسیل ارتقاء مقیاس‌پذیری را دارند، اما محدودیت‌هایی دارند که کارایی آنها را کاهش می‌دهد.
• استیکینگ بهینه
پروتکل نیر طراحی خوبی برای استیکینگ دارد. در اکثر زنجیره‌های بلاک چین، کاربران باید برای برداشت توکن‌های خود مدت طولانی‌تری را سپری کنند، اما در پروتکل نیر این مدت زمان تنها ۱ تا ۲ روز است. در مقایسه، فرآیند مشابه در پروژه‌های دیگر مانند Cosmos یا Polkadot ممکن است بین ۳ تا ۴ هفته به‌طول بینجامد. همچنین در نیر، فرآیند استیکینگ با هدف جلوگیری از ایجاد استخرهای بزرگ بهینه‌سازی شده است.
این کار با استفاده از مدل Thresholded Proof of Stake انجام می‌شود که به کاربران این امکان را می‌دهد که از سرمایه‌گذاری خود سود عادلانه‌ای به دست آورند و در این بستر سرمایه‌گذاران کوچک با چالش مواجه نخواهند شد.
• جذابیت برای توسعه دهندگان
پروتکل نیر محیطی ایده‌آل برای توسعه‌دهندگان فراهم کرده است. سازگاری این پلتفرم با EVM، Rust و Wasm به آنها این امکان را می‌دهد که از زبان‌های مختلف برای ایجاد قراردادهای هوشمند استفاده کنند. به عنوان نمونه، اگر ۳۰ درصد از کارمزدی که جاره می‌شود به توسعه‌دهندگان بازگردانده شود، سبب تداوم فعالیت و انگیزه برای آنها خواهد شد.
علاوه بر این، بودجه‌ای معادل ۸۰۰ میلیون دلار برای تیم‌های فعال در توسعه و بهبود اکوسیستم نیر در نظر گرفته شده است.
• همکاری و پتانسیل رشد
پروتکل نیر در حال حاضر همکاری‌هایی با پلتفرم‌های دیگری همچون Aurora، Rainbow Bridge و Octopus Network دارد. این همکاری‌ها به پروژه نیر کمک می‌کند تا قابلیت‌های بیشتری برای کاربران خود ارائه دهد.
۱. Aurora: این ماشین مجازی اتریوم بر روی شبکه نیر ساخته شده و برای توسعه‌دهندگان امکانات ویژه‌ای فراهم می‌آورد. با استفاده از Aurora، سازندگان می‌توانند ایده‌های خود را به واقعیت تبدیل کنند و این کار با کارمزد کم و سرعت مطلوب انجام می‌شود.
۲. Rainbow Bridge: این پل امکان انتقال دارایی‌ها میان نیر و اتریوم را فراهم می‌کند و از تمام توکن‌های ERC20 پشتیبانی می‌نماید.
• آسانی استفاده
پروتکل نیر همچنین با ارائه آدرس‌های قابل خواندن برای کاربران، سهولت استفاده را افزایش داده است. این آدرس‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به راحتی قابل‌شناسایی باشند. همچنین، این پلتفرم قابلیت پیش‌پرداخت کارمزد برای گس فی را به توسعه‌دهندگان می‌دهد و نرخ گس فی در آن به گونه‌ای است که کاربران امکان مشاهده هزینه‌های بدون نوسان را دارند.
چالش‌های پروتکل نیر
با وجود تمامی مزایای این پروتکل، برخی نقاط ضعف نیز وجود دارد. برای مثال، در برخی شاخص‌ها، پروتکل نیر با مشکل تاخیر و لگ مواجه است و به لحاظ ارزش قفل شده، به وضوح از پروژه‌ای همچون الروند کمتر عمل کرده است. همچنین، در مقایسه با فانتوم، تعداد تراکنش‌های نیر نیز کمتر است. به احتمال زیاد، عدم عرضه بهینه در مقیاس وسیع یکی از دلایل این نقاط ضعف است.
علاوه بر این، توکن نیر در بسیاری از صرافی‌ها دسترسی ندارد و این مورد می‌تواند مانع رشد و توسعه پروژه در مقیاس بزرگ شود. امید است که در آینده اقداماتی در جهت رفع این چالش‌ها انجام شود.
