امروزه تصور اینکه امور مالی و اعتباری همچون معامله، وام‌دهی و سرمایه‌گذاری به صورت غیرمتمرکز انجام شود، به معضلی بزرگ بدل شده است. حرکت به سمت دنیای دیفای (Decentralized Finance) این امکان را محقق کرده است. در واقع، دیفای به معنای یک پروژه منفرد نیست، بلکه مجموعه‌ای از پروژه‌هاست که تلاش دارد تا فرآیندهای مالی را به نحوی انجام دهد که واسطه‌ها حذف شوند و شرایط بهبود یابد.
دیفای و بلاک‌چین
تکنولوژی بنیادین ارزهای دیجیتال، بلاک‌چین است و دیفای نیز از این فناوری بهره‌برداری می‌کند. دیفای بلاک‌چین را به یک بستر پیچیده‌تر برای مسائل مالی تبدیل می‌کند، به گونه‌ای که امکان نگهداری تاریخچه تراکنش‌ها به صورت مستقل از نهادهای متمرکز فراهم می‌شود. نتیجه این تحولات، انجام تراکنش‌ها بدون نظارت انسانی و کنترل سازمان‌های متمرکز است.
فواید دیفای
در سیستم‌های مالی متمرکز، خطر خطا و فساد ناشی از دخالت انسان‌ها همواره وجود دارد. دیفای با از بین بردن این واسطه‌ها، فرآیندهای مالی را به صورت غیرمتمرکز و امن به انجام می‌رساند. به این ترتیب، کاربران بر روی اطلاعات دارایی‌های دیجیتال خود کنترل کامل دارند.
اگر بخواهید بر اساس سیستم‌های متمرکز مالی اقدام کنید، با خطرات متعدد روبرو خواهید بود. به جز خطا، ممکن است سرمایه شما توسط نهادهای دولتی مسدود شود. اما در دیفای، آزادی عمل بیشتری دارید و دولت‌ها نمی‌توانند به دارایی‌های شما دسترسی پیدا کنند. هر اختلافی به صورت خودکار بر اساس کدهای برنامه‌نویسی حل می‌شود.
کاربردهای دیفای
1_ وام‌دهی
سیستم‌های دیفای انعطاف‌پذیری بالایی دارند و به شما این اجازه را می‌دهند که در هر زمان و مکانی دارایی‌های خود را منتقل کنید، بدون پرداخت هزینه‌های اضافی. این ویژگی، به ویژه در زمینه وام‌دهی و دریافت وام بسیار کارآمد است. در مقایسه با سیستم‌های سنتی، در دیفای نیازی به تضمین یا حضور فیزیکی در نوبت‌های اداری نیست و وام به سرعت و سهولت انجام می‌شود.
شما می‌توانید دارایی دیجیتالی خود را به عنوان وثیقه ارائه دهید و وام خود را به‌سرعت دریافت کنید و از طرف دیگر این سیستم به شما این امکان را می‌دهد که با تأمین نقدینگی، از وام‌دهی درآمد کسب کنید.
2_ صرافی‌های غیرمتمرکز
صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) در صحنه مالی آینده نقش مهمی ایفا می‌کنند. این صرافی‌ها به شما اجازه می‌دهند تا خرید و فروش ارزهای دیجیتال را به‌صورت مستقیم و بدون واسطه انجام دهید و با عدم نیاز به مراحل پیچیده احراز هویت، قابلیت دسترسی را برای کاربران در سرتاسر دنیا فراهم می‌آورند.
3_ پروژه‌های مالی و خدمات مالی
اکوسیستم دیفای می‌تواند پروژه‌های گوناگونی را در خود جای دهد و به دلیل شفافیت و امنیت این کدها، به صورت روزافزون به سمت غیرقابل نفوذ شدن پیش می‌رود. عرضه استیبل‌کوین‌ها (Stable Coins) یک پیشرفت برجسته در این حوزه است که موجب حفظ ارزش دارایی‌ها در دنیای پرنوسان ارزهای دیجیتال شده است.
استیبل‌کوین‌ها با پشتوانه‌ای مشخص، امکان فعالیت بی‌دغدغه بر روی شبکه را برای کاربران فراهم می‌کنند.
چالش‌های دیفای
- خطاهای کاربری: در دنیای ارزهای دیجیتال، اگر رمز کیف پول خود را فراموش کنید، حتی یک اشتباه کوچک در وارد کردن آدرس کیف پول می‌تواند منجر به از بین رفتن دارایی‌های شما شود.
- سرعت: برخلاف تراکنش‌های سنتی که آنی انجام می‌شوند، تراکنش‌های دیفای ممکن است زمان‌بر باشند. به دلیل محدودیت‌های شبکه‌های موجود، سرعت تراکنش‌ها ممکن است کندتر باشد.
قراردادهای هوشمند و نقش آن‌ها در دیفای
قراردادهای هوشمند، هسته اصلی دیفای را تشکیل می‌دهند. این قراردادها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بدون دخالت انسان، شرایط خاصی را به انجام می‌رسانند. ویژگی بارز این قراردادها، عدم قابلیت توقف آن‌ها توسط ایجادکننده است و این موضوع باعث افزایش امنیت و اعتماد در سیستم می‌شود.
تفاوت‌های اساسی بین دیفای و خدمات مالی سنتی (CeFi)
دیفای به‌عنوان یک مفهوم نوظهور، با وجود چالش‌های موجود، فرصت‌های زیادی برای استفاده و تبدیل کردن فرآیندهای مالی به سادگی فراهم آورده است. در این فضا، کاربر است که بر گزینه‌های خود تسلط دارد، و شفافیت و عدم وابستگی به نهادهای متمرکز، از مزایای بارز این سیستم است.
نتیجه‌گیری: دیفای با ایجاد فضایی غیرمتمرکز برای انجام امور مالی، توانسته تا بسیاری از محدودیت‌های سیستم‌های متمرکز را از بین ببرد. این سیستم به کاربران این امکان را می‌دهد که به راحتی و بدون ترس از فساد یا خطاهای انسانی، به فعالیت‌های مالی بپردازند. البته، معایب خاصی نیز وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرند، اما پیشرفت‌های روزافزون در این حوزه نویدبخش آینده‌ای روشن است.
