در معاملات نقدی و آتی، همگرایی قیمتها از اهمیت ویژهای برخوردار است. در معاملات آتی سنتی، این همگرایی با نزدیک شدن به تاریخ انقضا صورت میگیرد و قیمت یک ارز دیجیتال در بازار نقدی و آتی به یکدیگر نزدیک میشود. اما در مورد قراردادهای آتی بدون تاریخ انقضا، بهدلیل دائمی بودن این قراردادها، نرخ مشخصی تعیین میشود. دارندگان معاملات باز باید در بازههای مشخص، با توجه به شرایط بازار، مبالغی را به یکدیگر پرداخت کنند. به عبارت دیگر، صرافیها دریافت کنندهی مستقیم این مبالغ نیستند و تنها این مبالغ بین معاملهگران مبادله میشود. این نرخ، تحت عنوان شاخص فاندینگ ریت شناخته میشود. این مقاله به بررسی جامع این شاخص خواهد پرداخت.
نقش شاخص فاندینگ ریت در بازار
فاندینگ ریت یکی از عوامل کلیدی در معاملات آتی به شمار میآید و بر اساس دادههای جاری در بازار نرخی را به کاربران ارائه میدهد. وضعیت مثبت یا منفی این شاخص به رفتار کاربران بازار بستگی دارد. مثلاً اگر خریداران به خریدهای سنگین روی آورند، فاندینگ ریت افزایش مییابد و در این حالت، از خریداران هزینه دریافت میشود، که به آن بازار گاوی (Bull market) گفته میشود. اما در صورتی که فروشندگان استقراضی به فروش سنگین بپردازند، ممکن است فاندینگ ریت به حالت منفی برسد که به آن بازار خرسی (Bear market) میگویند.
شاخص فاندینگ ریت چیست؟
برای درک بهتر این مفهوم، ابتدا نیاز است با قراردادهای آتی آشنا شویم. این قراردادها به دو نوع سنتی و دائمی تقسیم میشوند. قراردادهای آتی سنتی با تاریخ انقضا به پایان میرسند، در حالی که قراردادهای دائمی بدون محدودیت زمانی، امکان انجام معاملات را فراهم میآورند.
فاندینگ ریت برای هر کاربر میتواند متفاوت باشد. در قراردادهای آتی و دائمی، کاربران پوزیشنهای خرید و فروش متفاوتی ایجاد میکنند و بر اساس اختلاف قیمت ارز دیجیتال در بازار فیوچر و نقدی، مبالغی را به عنوان فاندینگ ریت پرداخت میکنند. در برخی موارد، بسته به شرایط، ممکن است کاربران وجوهی از فاندینگ ریت دریافت کنند. برای بررسی نرخ فاندینگ ریت، میتوان به وبسایت صرافی بایننس مراجعه کرد که این نرخ هر ۸ ساعت بهروز میشود.
چگونه شاخص فاندینگ ریت تعیین میشود؟
فاندینگ ریت از دو مولفه کلیدی تشکیل شده است: نرخ بهره (Interest Rate) و پریمیوم (Premium). در بایننس، به عنوان یکی از بزرگترین صرافیهای ارز دیجیتال، نرخ بهره در هر دوره ۸ ساعته ثابت و معادل ۰.۰۱ تعیین میشود که به صورت روزانه معادل ۰.۰۳ است. اختلاف قیمت بین داراییها در بازار فیوچر و اسپات، پریمیوم را مشخص میکند. با ترکیب این دو مولفه، میزان شاخص فاندینگ ریت حساب میشود.
فاندینگ ریت مثبت و منفی
وقتی ارزش داراییهای معاملات فیوچر بیشتر از ارزش آنها در بازار است، شاخص فاندینگ ریت مثبت است و در این حالت، کاربران با پوزیشن خرید باید مبلغی به فروشندگان پرداخت کنند. برعکس، زمانی که شرایط معکوس است، شاخص فاندینگ ریت منفی میشود و در این صورت، کاربرانی که پوزیشن فروش دارند باید وجهی به خریداران پرداخت کنند. در واقع، این شاخص صرفاً یک معامله همتا به همتا بین کاربران صورت میگیرد.
تشخیص کفهای بومی با فاندینگ ریت
تشخیص کفهای بومی نیازمند تحلیل چندین نمودار بومی است. با بررسی موقعیت فاندینگ ریت در مقایسه با وضعیت فعلی، میتوان به نقاطی دست یافت که اعتماد کاربران به قیمت داراییها در حال افزایش است. در برخی مواقع، در این نقاط، شاخص ترس و طمع به سمت ترس گرایش پیدا میکند، که شرایط را برای ورود به پوزیشن خرید مناسبتر میکند (زمانی که شاخص فاندینگ ریت زیر ۰.۵% است).
کاربرد فاندینگ ریت
یکی از کاربردهای اصلی فاندینگ ریت تنظیم و همگرایی قیمت در دو بازار فیوچر و اسپات است. این شاخص میتواند بهعنوان نمایانگر احساسات بازار عمل کند. در زمانی که بازار در حال صعود است، معاملهگران تمایل دارند به ادامه روند آتی قیمت فکر کنند و به همین علت وارد پوزیشنهای لانگ میشوند. افزون بر این، در شرایط بازار خرسی روند بهعکس نیز صادق است.
انواع فاندینگ ریت و مقایسه در صرافیهای مختلف
فاندینگ ریت بهطور کلی به نوعی از نقل و انتقال وجوه بین دارندگان پوزیشنهای شورت و لانگ اشاره دارد و در صرافیهای متمرکز پیادهسازی میشود. از طرف دیگر، پلتفرمهایی همچون Opyn از نوع دیگری از فاندینگ ریت با تغییر در ارزش قراردادها استفاده میکنند. همچنین، به دلیل تفاوت در روشهای محاسبه فاندینگ ریت، ممکن است این نرخ در صرافیهای مختلف متفاوت باشد. سایت Coinglass به کاربران این امکان را میدهد تا فاندینگ ریت را بین صرافیهای مختلف مقایسه کنند.
جمعبندی
فاندینگ ریت نشاندهندهی مبلغی است که کاربران با توجه به پوزیشنهای خود و اختلاف قیمت ارزها در بازارهای فیوچر و نقدی پرداخت یا دریافت میکنند. این شاخص نمایانگر احساسات کلی کاربران شبکه است و در برخی مواقع میتواند شرایط بازار را نیز نشان دهد. با بررسی اجمالی، میتوان گفت که فاندینگ ریت بر اساس نرخ بهره و پریمیوم تعیین میشود و امکان تشخیص کفهای بومی را فراهم میآورد. در نهایت، این نرخ نشانهای از وضعیت عرضه و تقاضا در بازار به شمار میرود.