در دنیای بلاک چین، کاربران برای رسیدن به توافق در موضوعات مختلف یا تأیید تراکنش‌ها می‌توانند از روش اثبات سهام (Proof of Stake) یا POS بهره ببرند. این روش به عنوان یک الگوریتم اجماع در شبکه‌های بلاک چین عمل می‌کند.
مفهوم الگوریتم اجماع
الگوریتم اجماع شیوه‌ای است که در آن افراد یک شبکه غیرمتمرکز برای تأیید بلاک‌های جدید یا تراکنش‌ها به توافق می‌رسند. این فرآیند نیازمند سازوکارهای مشخصی است تا امنیت و اعتماد کاربران را تأمین کند.
در دنیای دیجیتال، ارزها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: برخی از آن‌ها به پروتکل اثبات کار (Proof of Work) متکی هستند و دسته دیگر از اثبات سهام (POS) استفاده می‌کنند. هر کدام این پروتکل‌ها مجموعه‌ای از قوانین و ضوابط را دارند. به عنوان مثال، ارز دیجیتال اتریوم که فعلاً از الگوریتم اثبات کار بهره‌مند است، برای تولید بلاک و تأیید تراکنش نیاز دارد که اعتبارسنجی‌ها هزینه‌ای را پرداخت کنند. اما اتریوم به زودی به سمت استفاده از پروتکل اثبات سهام حرکت خواهد کرد.
اعتبارسنج‌ها، برای تأسیس شبکه بلاک چین حائز اهمیت هستند و یکی از زیرمجموعه‌های آن‌ها معروف به ماینرها می‌باشند.
یکی از معضلات موجود در پروتکل‌های مبتنی بر اثبات کار، هزینه‌های بالا است. به طور مثال، در بعضی از این ارزهای دیجیتال، قیمت‌ها آن‌قدر پایین می‌آید که فعالیت در شبکه برای ماینرها جذابیت نداشته باشد. به همین دلیل، الگوریتم اثبات سهام در شبکه‌هایی که به این طریق عمل می‌کنند، رواج بیشتری پیدا کرده است.
مقایسه بین اثبات کار و اثبات سهام
اثبات کار:
- رقابت میان ماینرها برای حل بلاک‌ها وجود دارد و پاداش فقط به اولین ماینر تعلق می‌گیرد.
- ماینرها برای مشارکت باید هزینه‌های جانبی شامل’électricité’ را متحمل شوند.
- بهبود مداوم تجهیزات برای موفقیت در رقابت لازم است.
- تعداد بالای انرژی مصرفی به این پروتکل آسیب می‌زند.
اثبات سهام:
- انتخاب بر مبنای توزیع تصادفی میان نودها انجام می‌شود.
- اعتبارسنج‌ها از طریق خرید ارز دیجیتال مخصوص شبکه فعالیت می‌کنند.
- نیاز به توان محاسباتی کمتری دارد.
- کارمزد تراکنش‌ها به اعتبارسنج‌ها تعلق می‌گیرد.
- حملات ممکن است نیاز به ۵۱ درصد از موجودی ارز دیجیتال داشته باشد.
ناسازگاری‌ها و چالش‌ها
- سرعت: در شبکه‌های مبتنی بر اثبات کار تایید تراکنش‌ها زمان‌بر بوده و ممکن است تا ۱۰ دقیقه طول بکشد. در حالی که شبکه‌های اثبات سهام می‌توانند تایید نهایی را تنها در ۲ تا ۳ ثانیه انجام دهند.
- امنیت: خطا در سیستم اعتبارسنجی می‌تواند منجر به از دست رفتن دارایی‌های قفل‌شده شود.
- خطرات: در صورت کاهش شدید قیمت ارزها، اعتبارسنج‌ها ممکن است متحمل زیان‌های سنگینی شوند.
پروژه‌های برتر مبتنی بر اثبات سهام
- تزوس (Tezos)
- نئو (NEO)
- ترون (Tron)
- کازماس (Cosmos)
- آنتولوژی (Ontology)
- کومودو (Komodo)
- نبلیو (Neblio)
- پاندی ایکس (Pundi-X)
- کوانتم (QTUM)
نحوه استیکینگ در اثبات سهام
کاربرانی که ارز رمزنگاری دارند، می‌توانند با قفل کردن توکن‌های خود به تایید تراکنش‌ها بپردازند. برای مثال، در شبکه اتریوم ۲، ۳۲ کوین اتریوم برای اعتبارسنجی الزامی است.
استیکینگ می‌تواند در پلتفرم‌های مختلفی انجام شود و کاربران می‌توانند از طریق ابزارهای مختلف به سود برسند.
نتیجه‌گیری
اثبات سهام به عنوان یک الگوریتم اجماع، یک روش موثر و ایمن برای تأیید تراکنش‌ها محسوب می‌شود. در مقایسه با اثبات کار، مزایای بیشتری نظیر سرعت و امنیت دارد و پروژه‌های بزرگی طی مدت زمان کوتاهی به این متد روی آورده‌اند. با وجود معایب احتمالی، همچون خطرات امنیتی، پیشرفت‌های تکنولوژیک در حال بررسی و رفع این مشکلات هستند.
