پروتکل لیدو (Lido) یکی از مهم‌ترین پروتکل‌ها در دنیای اتریوم است که به ویژه به دنبال رویداد مرج اتریوم (۱۵ سپتامبر ۲۰۲۲) معرفی و فعالیت خود را در زمینه استیکینگ اتریوم ۲ آغاز کرده است. در حالی که بسیاری از کاربران توان تأمین ۳۲ اتر (ETH) را ندارند، پروتکل لیدو این امکان را فراهم می‌کند که افراد با استفاده از توکن Staked Ether یا stETH، بدون نیاز به سرمایه‌گذاری کلان، بتوانند در فرآیند استیکینگ مشارکت کنند. در ادامه این مقاله، به بررسی تأثیرات مرج اتریوم بر پروتکل لیدو و توکن stETH خواهیم پرداخت.
مرج اتریوم و ویژگی‌های آن
پیش از بررسی تأثیرات مرج اتریوم بر پروتکل لیدو، لازم است توضیحاتی درباره این رویداد مهم ارائه دهیم. شبکه اتریوم از دو لایه اجماع و اجرا تشکیل شده است. برای کاربران عمومی، درک این دو لایه ممکن است دشوار باشد، اما باید گفت که این دو به طور فنی به هم پیوسته‌اند. در نسخه قبلی اتریوم، از الگوریتم گواه اثبات کار (Proof of Work) برای استخراج توکن‌ها استفاده می‌شد، اما پس از مرج، این روش به گواه اثبات سهام (PoS) منتقل شد.
تصور عمومی بر این است که شبکه اتریوم با راه‌اندازی Ethereum Beacon Chain در سال ۲۰۲۰ از دو بلاک‌چین مستقل شروع به کار کرده است. با این حال، پس از رویداد مرج، دیگر نیازی به ایجاد اتریوم جدید نیست و اصطلاح «اتریوم ۲.۰» به پیشرفت‌های پروتکل اشاره دارد.
تأثیرات مرج اتریوم بر پروتکل لیدو
به دنبال اجرای مرج اتریوم، پروتکل لیدو فرصتی را در اختیار کاربران قرار داد تا بدون نگرانی از ریسک‌های مرتبط با فناوری و هزینه‌های مالی، به استیکینگ اتریوم بپردازند. کاربران قادرند پاداش‌های استیکینگ را در میان اپراتورهای مختلف تقسیم کنند. لیدو در اواخر سال ۲۰۲۰ به عنوان یکی از اولین توکن‌های لیکوئید استیکینگ، توکن stETH را معرفی کرد. با این توکن، کاربران می‌توانند به تأمین امنیت شبکه PoS اتریوم کمک کنند و در پاداش‌های مربوط به ولیدیتورها شرکت داشته باشند.
سیر تحولات برای stETH بعد از مرج
پس از مرج، عملکرد توکن stETH تغییری نکرد و این توکن همچنان برای معاملات مختلف از جمله نقدینگی و استیکینگ مورد استفاده قرار می‌گرفت. همچنین، کاربران توانستند که stETH را در صرافی‌های غیرمتمرکز مانند یونی‌سواپ و کرو سواپ کنند. ویژگی‌های جدید در شبکه اتریوم به ولیدیتورها اجازه می‌دهد تا پاداش‌های خود را از طریق کارمزدهای اولویت‌دار و MEV (Maximum Extractable Value) افزایش دهند.
ادامه فعالیت stETH
حضور توکن stETH در اکوسیستم DeFi و عملکرد بی‌وقفه آن از مزایای عقب‌نشینی به گواه اثبات سهام به شمار می‌رود. این توکن می‌تواند همچنان به عنوان وثیقه و در ترکیب‌های مالی مورد استفاده قرار گیرد.
امکان دسترسی به توکن‌ها پس از مرج
کاربران قادر به Unstake کردن اترهای خود تا زمان اجرای هاردفورک بعد از مرج نیستند، اما پس از آن، این امکان فراهم می‌شود. همچنین، با توجه به نظام صف خروج، ممکن است پردازش برداشت‌ها زمان‌بر شود.
پاداش دریافتی و کارمزدهای اولویت‌دار
بعد از مرج، پاداش‌های استیک کردن با افزودن کارمزدهای اولویت‌دار و MEV به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کرد. این پاداش‌ها به ولیدیتورها از طریق پروتکل لیدو تعلق می‌گیرد و تأثیر مثبتی بر بازدهی کاربران خواهد داشت.
چالش‌های جدید و فرصت‌ها برای پروتکل لیدو
لازم به ذکر است که پروتکل لیدو اقدام به تدوین سیاست‌های خاص برای تقسیم پاداش‌های MEV کرده است. در این راستا، فرایندهای شفافی برای استخراج و توزیع منابع راه‌اندازی شده است. با توجه به تغییرات ایجادشده، احتمال نوسان در میزان پاداش‌ها وجود دارد، که در نهایت می‌تواند به نفع کاربران باشد.
با توجه به تحولات پیش‌آمده و ویژگی‌های جدید شبکه اتریوم، می‌توان پیش‌بینی کرد که پروتکل لیدو و توکن stETH همچنان در روند توسعه و پیشرفت باقی خواهند ماند و به یک سازوکار کلیدی در اکوسیستم دیفای تبدیل خواهند شد.
